پلورالیسم یا کثرت گرایی سیاسی و ارتباط آن با دموکراسی
پلورالیسم یا کثرت گرایی سیاسی بخش مهمی از یک نظام مبتی بر دموکراسی را تشکیل میدهد. دموکراسی پلورالیستی نظامی سیاسی است که در آن اهرم های قدرت و تصمیم گیری تنها در دست یک مرکز قدرت نیست، بلکه آحاد مختلف مردم از طریق نمایندگان خود در تصمیم گیری های مهم سهیم هستند. به عبارت دیگر تمام نظامهای دموکراتیک جهان به گونه ای دارای خصلت کثرت گرایی یا پلورالیستی هستند. پلورالیسم خود را در حوزه های گوناگون فرهنگی، سیاسی، مذهبی،اجتماعی و اقتصادی نیز متبلور می کند. در این نوشتار کوتاه مجالی برای کنکاش و تحلیل جنبه های گوناگون پلورالیسم نیست. هدف از این نوشتار معرفی بی طرفانه جنبه های گوناگون کثرت گرایی نظام سیاسی در ایالات متحده آمریکا است.
گفتنی است از همان ابتدای بنیان گزاری ایالات متحده، پدران بنیان گزار این کشور از جمله جُورج واشنگتن، جان آدامز، توماس جفرسون و شماری دیگر، نگران تمرکز قدرت در دست یک نهاد سیاسی خاص بودند. آنها به همین علت، و با تکیه بر خرد جمعی، تصمیم گرفتند قدرت سیاسی را در سطوح و لایه های مختلف کشوری تقسیم کنند. قانون اساسی ایالات متحده آمریکا نمونه بسیار خوبی از پراکندگی و عدم تمرکز مراکز گوناگون قدرت در ساختار نظام های سیاسی مردم گراست. تقسیم قدرت، پراکندگی سطوح اختیارات و مسولیتهای نمایندگان مردم، یکی از ویژگیهای مهم دموکراسی های کثرت گرا محسوب میشود.
کِنِت جاندا، پژوهش گر برجسته علوم سیاسی، و استاد دانشگاه نُورث وسترن در شیکاگو، در مقاله مبسوط خود در باره ویژگی ها پلورالیستی نظام سیاسی آمریکا سخن گفته است. او به چهار ویژگی مهم این نظام از جمله فدرالیسم، تفکیک سه قوه، کنگره ای متشکل از دو مجلس نمایندگان و سنا، و نظام انتخاباتی اشاره کرده است. بنا بر این در چارچوب چنین نظام سیاسی، اختیارات حکومت در برابر کشور و سرزمین در چند سطح مختلف اعمال میشود.
در یکی از نوشتارهای پیشین، در مورد جامعه مدنی و حکومت قانون مطالبی ذکر شد. گفتنی است در چارچوب نظام های دموکراتیک، دولت در کنار سایر نهاد های اجتماعی، سازمان های خصوصی، انجمن های حقوقی، احزاب سیاسی، و سازمان های غیر دولتی تنها یکی از لایه های اجتماعی را تشکیل میدهد نه کل آنرا. این گونه گونی را میتوان از منظرهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی- کثرت گرایی یا پلورالیسم نامید.
در بیشتر جوامع دموکراتیک، صدها و شاید هزاران سازمان خصوصی و غیر دولتی در سطوح گوناگون و در کنار دولت، در شکل دادن به فضای سیاسی و اقتصادی کشور سهیم هستند. این در حالی است که در نظامهای تمامیت گرا و استبدادی، کلیه این نهاد ها در کنترل و تحت نظارت کامل دولت قرار می گیرد. اما بر عکس نظام های استبدادی، حوزه اختیارات و مسئولیتهای دولت در نطام های مبتنی بر کثرت گرایی و دموکراسی کاملا تعریف شده، و در بسیاری از موارد- این اختیارات محدود است.
بنا بر این و بر اساس توضیحات کوتاهی که در این زمنیه داده شد، میتوان نتیجه گرفت که کثرت گرایی یا پلورالیسم سیاسی با تکیه بر خرد جمعی کلیه آحاد یک جامعه بوجود آمده و تکامل یافته است. مسلماً هیچ کس به تنهایی پاسخ تمام مسائل را در دست ندارد، و بقول ضرب المثل معروف پارسی: “همه چیز را همگان دانند.” انسان های خردمند همواره از تجربه جمعی بشری بهره برده و با اتکاء به خرد جمعی تلاش میکنند خویشتن ، جامعه خود و جامعه بشری را به سوی دستاوردهای باز هم سازنده تر و پویاتر در حوزه های مادی و معنوی رهنمون شوند.
نوشته شده توسط شامان |
لينک ثابت
|چهار شنبه 14 دی 1390برچسب:پلورالیسم , کثرت گرایی , دموکراسی ,جامعه مدنی ,نظام های تمامت گرا و استبدادی , سازمانهای غیر دولتی , جوامع چند فرهنگی , کثرت گرایی , پراکندگی و عدم تمرکز , جورج واشنگتن , جان آدامز , توماس جفرسون , کِنِت جاندا, دانشگاه نُورث وسترن, شیکاگو , قانون اساسی ایالات متحده آمریکا ,|